dinsdag 23 december 2008

De eeuw van bondskanselier b.d. Helmut Schmidt

Denken en handelen
De Duitse politicus Helmut Heinrich Waldemar Schmidt, die van 1974 tot 1982 Bundeskanzler van West-Duitsland (officieel Bundesrepublik Deutschland) was, wordt op dinsdag 23 december 90 jaar, en dat kan aan bijna geen televisiekijker in Duitsland voorbijgaan, aangezien het ene programma na het andere op verschillende zenders reeds aan hem is of nog wordt gewijd.
Zijn doortastendheid bezorgde hem de reputatie van een pragmaticus, die in tijden van uitzonderlijke moeilijkheden overeind bleef door het hoofd koel te houden, emoties naar het tweede plan te verschuiven en de leiding in handen te nemen, zelfs als hij daartoe niet direct was geroepen. Dat bleek echter zeer ten faveure van dland en lieden uit te pakken, zowel in de periode dat hij senator was van de stadstaat Hamburg en later in zijn functie van Bondskanselier toen de hete herfst van 1977 voor heel wat complicaties zorgde door de daden van de Rote Armee Fraktion en alle daaraan verbonden, directe gevolgen. Zijn bezonnen houding en bewust gekozen handelwijze hebben ervoor gezorgd dat de scherpste kantjes van het binnenlandse terrorisme — echter met in die tijd niet juist ingeschatte internationale connecties en vertakkingen — er eerst van af waren.

Interview
Het eerste publieke Duitse televisienet ARD/Das Erste zendt op deze negentigste verjaardag van Helmut Schmidt — tussen 21:45 en 22:45 uur — een interview uit met deze voormalige bondskanselier waarin historisch beeldmateriaal zal worden vertoond en eveneens bepaalde geluidsfragmenten een plaats hebben gekregen.
De tweede bijnaam die Schmidt op basis van zijn optreden heeft gekregen, is Schnauze, dat we in het Nederlands nauwelijks anders dan met Grootbek kunnen vertalen. Het ligt voor de hand dat voor vele, al dan niet kwalitatief aanvaardbare, humoristen en cabaretiers aanleiding geweest om hem te parodiëren. Waar dat vanzelfsprekend in uitvergroting van de feiten steeds weer heel goed gelukt, is in het WDR-programma Mitternachtsspitzen van Jürgen Becker. Daarin zorgt het onderdeel Loki und Smoky voor heel wathilariteit. Loki is de naam van de echtgenote van de voormalige kanselier; Smoky is een toespeling op het tot op de huidige dag excessieve roken van Helmut Schmidt.
In de film van Reinhold Beckmann en Christoph Weinert, getiteld Helmut Schmidt — Mein Jahrhundert, waarin de eerstgenoemde het interview met de nog altijd zelfbewuste en adequaat reagerende ex-kanselier houdt, wordt duidelijk dat deze in zulke intmoetingen nog altijd de touwtjes in handen heeft.

Terugblik
De titel van de film geeft aan dat hier sprake is van een terugblik op het leven van Helmut Schmidt, die als jongeman opgroeide in het interbellum en toentertijd de opkomst van de nazibeweging in alle geledingen van nabij heeft meegemaakt. Eén zeer opvallende uitspraak van deze markante politicus zal menigeen treffen die altijd weer heeft moeten horen dat het Duitse leger van anno toen tijdens de Tweede Wereldoorlog nawelijks enig kwaad heeft gedaan — en die bewering wordt door op zichzelf intelligente woordvoerders tot op de huidige dag volgehouden —, en wel dat Schmidt zeer persoonlijk de tijd in de Wehrmacht als veel erger en ingrijpender heeft ervaren dan het 'gedoe' van de nazi's.
Deze film zal op zaterdag 27 december op de regionale zender NDR (Drittes Programm) worden herhaald, tussen 12:45 uur en 13:45 uur.
____________
Afbeeldingen
1. Helmut Schmidt in het 'rampjaar' 1977.
2. Cabaretier Herbert Knebel als 'Smoky' in een uitermate geslaagde parodie op de voormalige Bondskanselier.
3. ARD-presentator Reinhold Beckmann, interviewt Helmut Schmidt in de onderhavige film.