Twee Afghanistan-reportages op Geschiedenis 24

Oeroezgan

In 2006 is het oorlogsverslaggever Arnold Karskens gelukt om een verslag te maken van de situatie in de Afghaanse provincie Oeroezgan. Karskens was de eerste Nederlandse journalist die informatie heeft weten te verzamelen zonder dat de zich aldaar bevindende militairen daarop toezicht hebben gehad en daardoor nog invloed — lees: censuur — hebben kunnen uitoefenen.

Deze reportage van de Vara, uit het programma Zembla, wordt op vrijdag 18 december, via het digitale kamaal Geschiedenis 24 opnieuw uitgezonden, tussen 23:05 uur en 23:45 uur.
Voor eventuele herhalingen verwijzen we u door naar de website van die zender.

Afghanistan
In aansluiting op bovengenoemde uitzending zal, eveneens op die zender, een reportage uit 2001, met de titel Afghanistan worden gepresenteerd in de reeks Andere tijden — een coproductie van de VPRO en de NPS. Daarin wordt duidelijk gemaakt dat niet zelden de vijand van heden de bondgenoot van gisteren was.
In 2001 hebben de Verenigde Staten bombardementen uitgevoerd op hetzelfde Afghanistan dat zij in de jaren tachtig van de vorige eeuw hebben ondersteund in de strijd tegen de Russen.

De Argentijnse junta belicht in Andere Tijden

In de programmareeks Andere Tijden van de VPRO en de NPS, welke gewoonlijk via Nederland 2 wordt uitgezonden op donderdagavond, en waarin thema's uit de recente geschiedenis worden behandeld, worden diverse oudere afleveringen deze week uitgezonden op het digitale themakanaal Geschiedenis 24.

Op maandag 23 november zullen de beide afleveringen die over De Argentijnse junta (1976-1983) gaan, direct achter elkaar worden uitgezonden tussen 21:00 uur en 22:00 uur.

De eerste aflevering behandeld de rol die Jorge Zorreguieta tijdens de militaire dictatuur heeft gespeeld. In aflevering 2 komt de verwerking van het junta-verleden in het Argentinië van na de dictatuur aan de orde. De beide afleveringen zullen in ieder geval worden herhaald op woensdag 25 november, in de namiddag tussen 17:00 uur en 18:00 uur. Voor eventuele herhalingen tussen middernacht en 16:00 uur in de middag kunt u gebruik maken van de programmagegevens die worden gepubliceerd op de website van Geschiedenis 24.
Zoals gebruikelijk wordt het programma gepresenteerd door Hans Goedkoop.

Kansen voor alternatieve dilettanten in Duitsland?

Mogelijke opties en hindernissen
Zondag 30 augustus zijn er in drie van de zestien Duitse deelstaten parlementsverkiezingen gehouden: in het Saarland, in Thüringen en in Sachsen. En verder werden er in Nordrhein-Westfalen zogenoemde Kommunalwahlen gehouden, dat wil zeggen de verkiezingen van de plaatselijke grootheden zoals burgemeesters. Alleen in Sachsen kan de christen-democratische partij blijven regeren, zij het dat men een coalitiepartner nodig heeft, doch de zittende minister-president bevindt zich ook nu nog in de comfortabele situatie dat hij een partner kan kiezen. In het Saarland en Thüringen ligt dat wel even anders: in beide gevallen is het verlies van de christen-democratische partij van de zittende minister-president zo enorm dat een coalitie zonder deze groepering tot de mogelijkheden is gaan behoren. In beide deelstaten is het theoretisch zelfs mogelijk om een rood-rood-groene coalitie te vormen, en als de partijen — sociaal-democraten van de SPD, de socialisten van Die Linke en de Grüne erin zullen slagen snel een werkzame coalitie te realiseren, zou dat wel eens van doorslaggevende betekenis kunnen zijn op de algemene verkiezingen die op zondag 27 september aanstaande zullen worden gehouden, en waarvan eigenlijk iedereen uitgaat van een, ook dan nog wel redelijke tot comfortabele, meerderheid van de christendemocratie — de partij van bondskanselier Angela Merkel (*1954) — met de rechts-liberale FDP van de ongelooflijk raaskallende Guido Westerwelle (*1961). Die combinatie heeft haar voorkeur, maar die is nooit ofte nimmer in het voordeel van degenen die sociaal-economisch beneden de onderste trede van de trap staan. Vooral rechts-liberalen hebben er vrede mee dat er steeds meer rijken komen, want die hebben dat wel verdiend, en dat dat ten koste gaat van de Ärmsten der Armen vinden ze allang best, zolang hun clientèle maar gespaard blijft. Dat gaat sommige stromingen binnen de Duitse christen-democratie zelfs te ver.

Momentopnamen
Peilingen van de laatste dagen hebben echter aangetoond dat zo'n combinatie in ieder geval zeer krap of zelfs niet meer mogelijk zal blijken. Dat heeft enerzijds het voordeel dat de invloed van de FDP beperkt blijft tot de oppositie, maar bergt het grote gevaar in zich dat de huidige, tot op de draad versleten, Große Koalition van CDU/CSU en SPD aanblijft. En dat ook weer tot gevolg hebben dat de onovertroffen saaiheid in de vorm van de Walvistraan Angela Merkel zal aanblijven als de machtigste vrouw op aarde. Een intens zielige vertoning. Onze Nederlandse schrijver Bordewijk gebruikt voor een dergelijk verschijnsel het begrip vleesgeworden vervaarlijk staatsmanschap. Doch dat er ook binnen vier weken heel veel kan veranderen, hebben we bij eerdere verkiezingen, niet alleen in Duitsland, kunnen vaststellen.
De sociale inbreng die van oudsher van de SPD kwam — de aloude arbeiderspartij bij uitstek — is tijdens het kanselierschap van de SPD-Zonnekoning, die Gerhard Schröder (*1944) tussen 1998 en 2005 speelde, tot het laagst denkbare niveau gereduceerd. Die voormalige rode posities worden nu ingenomen door de partij Die Linke van Gregor Gysi en Oskar Lafontaine. Deze groepering is de laatste jaren, ook en vooral door het gerommel in de marge dat de beide grote volkspartijen in dat land ten beste hebben gegeven, steeds sterker geworden, en dat mag niemand verbazen die beseft dat de sociale thema's nimmer uit handen hadden mogen worden gegeven door de narcistische lieden die de huidige grote coalitie aldaar (mede) bevolken. Want, geloof het of niet, eveneens binnen de christen-democratie bevindt zich een sociale stroming, die zich wenst in te zetten voor al degenen die in het dagelijks met te weinig inkomen moeten manipuleren.
Frank-Walter Steinmeier (*1956) het massieve betonblok van de SPD — huidig minister van Buitenlandse Zaken en vice-kanselier in het kabinet Merkel — moet derhalve op tal van fronten proberen de aloude sociaal-democratische thema's weer binnen zijn optredens een plaats te geven. Doet hij dat niet, dan zal de SPD nog meer afkalven en Die Linke verder groeien. Dat wil binnen de andere partijen van enig belang, tot nu toe niemand, maar men zal een harde noot te kraken hebben, en mede te knagen hebben aan het feit dat steeds meer burgers wel voelen voor een rood-rood-groene coalitie om eindelijk maar eens te kunnen proberen iets ter linker zijde van de huidige grauwsluier in de Bondsrepubliek van de grond te tillen.
Het mag evenmin niemand verbazen als zal blijken dat de opmars van nieuw rood onder de vlag van Die Linke niet meer te stuiten zal zijn. Eén minister-president, in Thüringen, zou eruit voort kunnen vloeien in de persoon van Bodo Ramelow, ware het niet dat 'oude' sociaal-democraten zo intens bang zijn om, bij het aanraken van een product in een koeling, een derdegraadsverbranding op te lopen. Bovendien heeft Ramelow onlangs reeds laten doorschemeren wel plaats te willen maken voor een andere regeringsleider als zijn partij in een nieuwe combinatie mede gezichtsbepalend voor de politiek in Thüringen zou (kunnen) worden.
Over Gregor Gysi, Oskar Lafontaine en Bodo Ramelow hebben we zeer recentelijk op onze zustersite Tempel der Documentaires nader bericht in een artikel over de gevaren van het kapitalisme in Duitsland.

Welkom in de dilettantenstal
Er zullen niet zoveel inwoners van Nederland zijn, die mogen meedoen aan de Duitse verkiezingen op 27 september, maar wellicht is het toch aardig om eens een kritische verhandeling te lezen over de acteurs die zich daar profileren. Journalist en onderzoeker van politieke partijen Thomas Wieczorek (*1953) heeft daarover een boek geschreven — het zesde dat zich intensief bezighoudt met politiek en politici — onder de veelzeggende titel Die Dilettanten. Wat we daarin lezen over de personen die de politieke arena van alledag bespelen, is zo verbijsterend-onthullend dat je je ook niet meer verbaast over het feit dat het weerzinwekkende, helaas dagelijks verschijnende, papier vretende, rimram-vod genaamd Bild zo intens populair is. Het past volkomen in het geheel van datgene wat — in dit geval Duitse politici — zoal bewerkstelligen. Al te veel positiefs kan men daarbij niet vinden.
De wervende tekst achterop het in juni verschenen boek is van een zodanig gehalte dat het niet anders kan dan enerzijds nieuwsgierig maken naar zoveel middelmatigheid en incompetentie, anderzijds is het een zeer deprimerende gedachte.

De komende weken
Op zondag 27 september zullen de algemene verkiezingen in Duitsland worden gehouden. Tot die tijd zult u hele menigten politici, die allen van zichzelf menen dat zij de beste ideeën hebben (om hun clientèle tevreden te houden) en waarin ze zelf slechts hoogst zelden in de realiseerbaarheid ervan geloven, maar het veelal meer zien als doel om naar te streven. Er zullen lijsttrekkers-debatten plaatshebben, bijeenkomsten in talkshows waar dan vertegenwoordigers van (de) verschillende partijen hun zegje kunnen doen en daar, zoals gebruikelijk, voornamelijk voor eigen parochie zullen preken. Als u de radio- en, voornamelijk de, Duitse televisieprogramma's van de komende tien dagen bekijkt, lijkt het wel of er maar één thema is dat het gehele kijkbuisgebeuren beheerst. Als u dan over het boek in kwestie de beschikking hebt, kunt u na afloop van de uitzending nog eens nalezen wat Thomas Wieczorek zoal over de betreffende personen bijeengebracht heeft. Lees en huiver, zou ik daarom als Leuze aan u willen meegeven.
__________
Thomas Wieczorek: DIE DILETTANTEN — Wie unfähig unsere Politiker wirklich sind. Knaur Taschenbuch Verlag, München, Juni 2009. Originalausgabe. 320 pagina's, paperback. ISBN 987-3-426-78266-8. Prijs € 8,95 (in de BRD en in Nederland bij Buchhandlung Die Weisse Rose te Amsterdam.)
____________
Afbeeldingen
1. Afgrijzen wekkende populist van de rechts-liberale FDP: Guido Westerwelle.
2. Bondskanselier Angela Merkel, die in 99,9 van de 100 gevallen een deprimerend gezicht opzet; deze momentopname is dus uiterst geflatteerd als het gaat om de vraag hoe het ware gezicht in de werkelijkheid van de huidige BRD eruit ziet.
3. Frank-Walter Steinmeier, huidig vice-kanselier van de BRD, en naar hij hoopt binnenkort zonder de toevoeging vice.
4. Voorzijde van de recentelijk verschenen paperback met een weliswaar verbijsterende en ontluisterende, maar tevens bitter noodzakelijke inhoud.

Le grand Charles twee dinsdagen via TV5

Bijna vier uur Charles de Gaulle
Op dinsdag 9 juni en op dinsdag 16 juni, beide keren tussen 21:00 uur en 23:00 uur stuurt de Franstalige, internationale zender TV5 een gedramatiseerde versie van een belangrijk deel van het leven van Charles de Gaulle (1890-1970) de ether in. Het is een ten dele documentair gedramatiseerde visie op de beide decennia van 1939 tot 1959 uit het leven van deze — zichzelf bij tijd en wijle niet bepaald weinig overschattende — generaal en politicus, die voorop reed bij de bevrijding van Parijs in augustus 1944.
De eerste helft van het, in totaal bijna vier uur durende — speciaal voor uitzending via het medium televisie gemaakte — drama uit 2006 van regisseur Bernard Stora (geboren 1942), die tevens het draaiboek schreef, begint in 1939 als de Gaulle militair is; het tweede deel eindigt in 1959, het jaar dat de Gaulle tot president werd gekozen. In die tussenliggende twee decennia — na de Tweede Wereldoorlog — heeft de Gaulle zich uit de actieve politiek teruggetrokken en die tijd gebruikt voor het schrijven van zijn memoires.
Regisseur Bernard Stora laat de gespeelde scènes afwisselen met archiefbeelden. De hoofdrol wordt op overtuigende wijze gespeeld door Bernard Farcy, die daarvoor werd genomineerd voor een Emmy Award.
____________
Afbeeldingen
1. Acteur Bernard Farcy in de rol van Generaal Charles de Gaulle.
2. Regisseur Bernard Stora.
3. Voorzijde van de paperbackeditie uit 1962 van een boek met politiek-militaire essays van Charles de Gaulle, oorspronkelijk verschenen in 1944.